Yayım tarihi

Tüp bebek başarısızlıklarının sebebi

Tekrarlayan tüp bebek başarısızlığının tanımı toplam 3 kez tüp bebek denemesi veya toplam 6 adet iyi kalite embriyo transferine rağmen işlemi sonrası gebeliğin elde edilememesidir.

Tüp bebek başarısını etkileyen en önemli iki faktör embriyo kalitesi ve rahim içi dokusunun yapısıdır.

Rahim içi dokusunun yapısını etkileyen faktörler

  1. Rahim iç dokusunu bozan polip, myom benzeri yapılar ile perde benzeri yapısal bozukluklar
  2. Tüplerin normal olması hidrosalfinks (tüpün içinde sıvı birikmesi) yapısında olmaması
  3. Rahim duvarının ince olması
  4. Bağışıklık ve Pıhtılaşma Faktörleri
  5. Çikolata kisti
  6. Kadında guatr, diyabet, obezite vb. kronik hastalık varlığı

Embriyo kalitesini etkileyen faktörler

  1. Kadının yaşı ve yumurta kalitesi
  2. Erkeğin sperminin şekil yapısı
  3. Kadın ve erkeğin genetik yapısı

Neler yapılabilir?

  1. Varsa myom veya poliplerin çıkarılması
  2. Perde gibi yapısal bozuklukların histeroskopi ile düzeltilmesi
  3. Rahme çizik atılması
  4. Rahimdeki yapışıklıkların düzeltilmesi
  5. İnce rahim dokusunda östrojen ve aspirin başlanması
  6. Polikistik over sendromlu kadınlarda metformin kullanılması
  7. 38 yaşından ileri kadın yaşında embriyolara genetik tanı PGT yapılması
  8. İleri derecede sperm bozukluklarında mikro TESE veya öncesinde medikal tedavi
  9. Dondurulmuş embriyo transferi
  10. Blastokist 5. gün embriyo transferi
  11. Hidrosalfinks varsa embriyo transferi öncesi tüpün kapatılması
  12. Endometriozis Çikolata kisti varsa çıkarılması veya ilaç tedavisi sonrası embriyo transferi
Yayım tarihi

Tüp bebek başarısını arttıran faktörler

Tüp bebek tedavisinde başarıyı arttıran en önemli iki faktör embriyo kalitesi ve rahmin embriyoyu tutma kapasitesidir.

Embriyo kalitesini kadının yaşı ve erkeğin sperminin kalitesi belirler. Rahmin yapısı ise hem dört boyutlu ultrasonla hem de rahim filmi ile değerlendirilir. Tüp bebek başarısını aslında etkileyen en önemli faktör iyi bir ön değerlendirme ve çiftlere özel uygulanacak tüp bebek tedavisinin planının belirlenip uygulanmasıdır.

Tüp bebekte başarıyı etkileyen diğer faktörler kadın yaşı, yumurtalık kapasitesi, genetik faktörler, sperm kalitesidir ve tüp bebek tedavilerinde gebelik şansını etkilemektedir. Tüp bebekte gebelik elde etme oranı ortalama yüzde 40 ile 70 arasında değişir. Günümüzde tıp alanındaki en heyecan verici gelişmeler tüp bebek tedavisindedir. Özellikle embriyo dondurma yöntemlerinin gelişmesi sonrasında tüp bebek uygulaması ile elde edilen embriyolar tekrar tüp bebek uygulamasına gerek bırakmaksızın gebelik elde edilmediği durumunda çözülüp transfer edilebilir. Başarıyı etkileyen en önemli iki faktör ise embriyonun kalitesi ve rahmin embriyonun yerleşmesi için uygun olmasıdır. Embriyonun kalitesini arttırmak için ön tedavilerle yumurta ve spermin kalitesi arttırılabilir ayrıca 38 yaşından büyük kadınlarda embriyonun genetik yapısına bakılarak normal genetik yapılı en kaliteli embriyo transferine olanak sağlanabilir.

Ayrıca rahim içi dokusunun (endometrium), embriyonun tutunması için yeterli kalınlıkta olmaması, transferi öncesi rahim içinde büyük polip, aşırı sıvı toplanması veya tüplerde sıvı izlenmesi durumlarında da embriyoların tümü dondurularak saklanıp bahsedilen patolojiler düzeltildikten sonra transfer planlanırsa tüp bebek başarısı artırabilir.

Tüp bebek işlemlerinin başarısını belirleyen en önemli faktörlerden biri transfer edilen embriyoların sayısı ve kalitesidir. Çok sayıda embriyonun transferi, gebelik şansını hafifçe artırmasına karşın, beraberinde çoğul gebelik riskine yol açmaktadır. Çoğul gebelikler, özellikle düşük şansızlığını ve erken doğumu arttırır. Erken doğumlara bağlı olarak bebeklerde yetersiz akciğer gelişimi, enfeksiyonlara eğilim, mental gerilik gibi ciddi risklerin oluşumunu arttırmaktadır. Ayrıca gebelik sürecinde hem anne hem de gelişen bebekler birçok tıbbi sorunla karşılaşabilmektedir. Bu nedenle, Sağlık Bakanlığı tarafından, çoğul gebelik riskinin azaltılması için transfer edilecek embriyo sayısına sınırlandırılma getirilmiştir.

Kayseri de tüp bebek uygulamalarımızda özellikle çok sayıda iyi embriyosu gelişen hastalarımızda, en iyi embriyonun seçimine imkan sağlamak için 5. gün (blastokist dönemi) transferi tercih edilmektedir. En iyi embriyonun seçimine olanak sağlamasından dolayı, 5. gün transferlerinde tek embriyo transferi yapılmakta ve gebelik şansı arttırılırken çoğul gebelik riski azaltılmaktadır. Çoğul gebelik riskini azaltmak ve çiftlere daha fazla embriyo transfer denemesi şansı verebilmek amacı ile transfer sonrası arta kalan iyi embriyolar, çiftlerin birlikte onayı alındıktan sonra dondurularak saklanmaktadır.

Kayseri de kişiye özel tüp bebek uygulamasıyla çiftlerin kısırlık nedenleri ayrı ayrı değerlendirildikten sonra çiftlerin nedenlerine özel tüp bebek tedavisi ve ilaç dozları ayarlanır. Çiftlere yapılan ön tedavi ile daha çok yumurta toplanarak tüp bebek başarısı arttırılabilir.

Yayım tarihi

Tüp bebekte dölleme işlemi

Tüp bebekte dölleme işlemi ve sonrası embriyo takibi çok önemlidir.

Kadından toplanan yumurtalar, eşinin laboratuvar şartlarında hazırlanan spermleri ile döllendirilecektir. Döllenmiş yumurtalardan gelişen embriyoların sayısı ve gelişim durumuna göre doktor ve embriyolog rahim içine yerleştirilme (transfer) gününü belirlemektedir. Bu işlem döllenme sonrası 3. gün ile 5. gün arasında herhangi bir günde gerçekleştirilmektedir. Hangi gün embriyo transferi yapılacağı embriyo gelişimine ve sayısına göre belirlenmektedir.

Son yıllarda hemen hemen tüm tüp bebek işlemleri ICSI işlemi ile yapılır. ICSI ince pipetler yardımı ile mikroskop altında seçilmiş spermlerin, kadından elde edilen yumurtaların içine direkt olarak enjekte edilmesidir. Semende spermin bulunmadığı azospermik vakalarda testislerden aspirasyon (TESA) veya açık operasyon (mikro-TESE) ile elde edilen spermler kullanılarak mikroenjeksiyon yapılmaktadır. Mikro-TESE işleminde de sperm bulunamaz ise yumurta toplama işlemi iptal edilir ve tedavi sonlandırılır.

Ciddi sperm şekilsel bozukluğu olan vakalarda 6000-8000 kez büyütme altında seçilen spermlerin yumurtaya enjeksiyonu ile yapılan “Morfolojik Olarak Seçilmiş Hareketli Sperm Enjeksiyonu” (IMSI) tekniğinin en büyük avantajı yüksek büyütme ile en iyi morfolojiye sahip spermlerin seçilmesine imkan sağlamasıdır. Ayrıca spermin baş kısmında oluşabilen ve DNA’nın zarar görmesine eşlik eden bulgularda bu büyütme altında seçilebilmektedir. Bu sayede, enjeksiyon da döllenme için anormallikleri olan spermlerin kullanılması engellenebilir. Özellikle çok şiddetli sperm morfolojik bozukluğu olan olgularda bu teknik kullanılmaktadır.

Bizde Kayseri de tüp bebek uygulamalarımızda azospermik vakalarda mikro-TESE, ciddi sperm şekil bozukluklarında IMSI ve tüm tüp bebek uygulamalarımızda ICSI yapıyoruz.

Yayım tarihi

Yumurta toplama işlemi

Yumurta geliştirilmesi takibinde foliküller 18-19 mm’ye ulaştığında rhCG veya Gn Agonist ile yumurtaların olgunlaşması tetiklenmekte ve ilacın ciltaltı enjeksiyonundan 36 saat sonra yumurta toplama işlemi gerçekleşmektedir. Belirlenen saatte yumurta toplama işlemi için mutlaka hastanede olmanız gerekmektedir. Yumurta toplanması, hafif anestezi (sedonaljezi) eşliğinde vaginal olarak yapılır. Ultrasonografiye adapte edilmiş bir iğne ile foliküllerin tek tek içine girilip, yumurtaların içinde bulunduğu sıvının toplanması ile gerçekleştirilir. Toplanan folikül sıvısı mikroskop altında incelenir ve yumurta olup olmadığı yönünden değerlendirilir. Yumurta toplanması sırasında vajinal yoldan yapılan işleme bağlı olarak nadiren karın içine kanama riski vardır. Kanama nedeni ile hastanede gözlem ve nadiren kan transfüzyonu veya laparoskopi yapılması gerekebilir.

Tüp bebekte elde edilen yumurtalar aynı gün eşinizin spermleri ile birleştirilir. İşlemden yaklaşık bir gün sonra yumurtalar döllenme yönünden incelenir ve çiftlere bilgi verilir. Sonradan eklenecek ilaçlar için ayrıca ilgili hemşire telefon ile sizi bilgilendirecektir.

Tüp bebekte yumurta toplama işlemini takiben embriyo transferine kadar 4 gün süre ile antibiyotik ve düşük dozda kortikosteroid kullanılması önerilmektedir. Bu ilaçların kullanım amacı, embriyoların transferi sırasında rahim içinde mevcut olabilecek ve embriyoya zarar verebilecek bazı hücrelerin etkilerini ortadan kaldırmaktır.

Yumurta toplama işlemini takiben nadiren gelişebilecek problemlerden birisi over torsiyonudur. Yumurtalıkların aşırı uyarılması ile çapları çok büyüdüğünde kendi eksenleri etrafında dönme riski olabilir. Bu durumda yumurtalıkları besleyen damarların kan akımında azalma olur ya da akım tamamen durabilir. Bu durum over torsiyonu olarak adlandırılır ve şiddetli ağrı durumunda laparoskopi ile müdahale edilebilir.